Skuteczna Restrukturyzacja Finansowa Przedsiębiorstw

​

W dynamicznie zmieniającym się otoczeniu biznesowym, przedsiębiorstwa często stają przed wyzwaniami, które mogą zagrażać ich istnieniu. Jednym z najważniejszych narzędzi pozwalających uniknąć ogłoszenia upadłości jest restrukturyzacja finansowa. Dobrze przeprowadzony proces restrukturyzacyjny nie tylko pozwala na przywrócenie płynności finansowej, ale również chroni majątek firmy, umożliwia renegocjację spłaty długów oraz wprowadza działania naprawcze zwiększające przychody i zmniejszające koszty.

​

Prawo restrukturyzacyjne z dnia 15 maja 2015 r. (Dz.U. z 2022 r. poz. 2309) jest aktualne na dzień 1 stycznia 2025 r. W grudniu 2023 r. rząd przedłożył projekt nowelizacji tej ustawy, mający na celu implementację Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1023 z dnia 20 czerwca 2019 r.

​

​W przepisach przewidziano cztery rodzaje postępowań. Postępowanie o zatwierdzenie układu - PZU, najszybsze, najtańsze, ale ograniczone do wierzytelności niespornych. Postępowanie przyspieszone układowe - PPU, szybkie i umiarkowanie kosztowne, dobre dla firm z niewielkimi wierzytelnościami spornymi. Postępowanie układowe, odpowiednie przy większych i spornych wierzytelnościach, bardziej kosztowne i czasochłonne. Postępowanie sanacyjne, najbardziej kompleksowe i efektywne w przypadku głębokich problemów finansowych, ale najdroższe i wymagające. Przeanalizujemy poszczególne postępowania, wyłonimy podobieństwa i różnice, wskażemy koszty oraz użyteczność dla różnego rodzaju problemów przedsiębiorców.

​

Restrukturyzacja postępowaniem o zatwierdzenie układu:

​

Postępowanie o zatwierdzenie układu, to jedno z postępowań przewidzianych w polskim prawie restrukturyzacyjnym, które umożliwia dłużnikom zmierzenie się z trudnościami finansowymi, w celu uniknięcia ogłoszenia upadłości. Postępowanie to polega na zawarciu układu z wierzycielami przy minimalnym udziale sądu, co czyni je szybkim i efektywnym narzędziem.

​​

Na czym polega PZU?

​​

Postępowanie o zatwierdzenie układu jest uproszczonym trybem restrukturyzacji, który pozwala dłużnikowi na samodzielne negocjowanie układu z wierzycielami.

​​

Kluczowe elementy tego postępowania to:

​​

1. Samodzielne zbieranie głosów przez dłużnika – dłużnik, przy wsparciu doradcy restrukturyzacyjnego, przedstawia wierzycielom propozycje układowe i zbiera ich głosy.

2. Minimalny udział sądu – sąd ingeruje jedynie na etapie zatwierdzenia układu, co znacząco przyspiesza proces w porównaniu z innymi postępowaniami.

3. Ochrona przed egzekucją – po publikacji obwieszczenia o otwarciu PZU w Krajowym Rejestrze Zadłużonych (KRZ), dłużnik jest chroniony przed działaniami wierzycieli.

​

Zalety PZU:

​

1. Szybkość i prostota:

- Postępowanie jest mniej formalne i angażuje sąd jedynie w celu zatwierdzenia układu.

- Możliwość zakończenia procesu w ciągu kilku miesięcy.

2. Ochrona majątku dłużnika:

- Po publikacji obwieszczenia, wstrzymane są postępowania egzekucyjne, co chroni majątek przedsiębiorstwa.

3. Kontrola nad procesem:

- Dłużnik ma większą kontrolę nad przebiegiem postępowania w porównaniu z innymi trybami restrukturyzacji.

4. Elastyczność negocjacji:

- Możliwość indywidualnego podejścia do wierzycieli i dopasowania propozycji układowych.

5. Utrzymanie działalności:

- Dłużnik może kontynuować działalność gospodarczą, co pozwala na uniknięcie negatywnego wpływu na wizerunek firmy.

​

Zagrożenia PZU:

​

1. Wysokie ryzyko konfliktów z wierzycielami:

- Niektórzy wierzyciele mogą nie zgodzić się na propozycje układowe, co może uniemożliwić zatwierdzenie układu.

2. Konieczność skutecznego zarządzania:

- Proces wymaga efektywnej komunikacji z wierzycielami i dobrej organizacji.

3. Brak ochrony przed upadłością w przypadku niepowodzenia:

- Jeśli układ nie zostanie zatwierdzony, sytuacja finansowa dłużnika może ulec dalszemu pogorszeniu.

4. Możliwość nadużyć:

- Wierzyciele mogą kwestionować działania dłużnika, zarzucając mu celowe wprowadzanie w błąd.

​

Proces postępowania o zatwierdzenie układu:

​

1. Przygotowanie dokumentacji:

- Sporządzenie planu restrukturyzacyjnego.

- Przygotowanie propozycji układowych, określających warunki spłaty zobowiązań.

2. Obwieszczenie w Krajowym Rejestrze Zadłużonych (KRZ):

- Publikacja otwarcia postępowania o zatwierdzenie układu, która wstrzymuje egzekucje.

3. Negocjacje z wierzycielami:

- Dłużnik negocjuje z wierzycielami warunki układu i zbiera głosy.

4. Głosowanie nad układem:

- Wierzyciele głosują nad propozycjami układowymi. Dla zatwierdzenia układu konieczne jest uzyskanie większości głosów liczbowych i kapitałowych w każdej grupie wierzycieli.

5. Zatwierdzenie układu przez sąd:

- Sąd weryfikuje, czy układ spełnia wymogi formalne oraz czy jest zgodny z prawem

i podejmuje decyzję o jego zatwierdzeniu.

6. Realizacja układu:

- Dłużnik przystępuje do realizacji postanowień układu, zgodnie z zatwierdzonym harmonogramem.

​

Postępowanie o zatwierdzenie układu jest skutecznym narzędziem restrukturyzacyjnym, które pozwala na szybkie i efektywne rozwiązanie problemów finansowych przedsiębiorstwa. Choć niesie za sobą pewne ryzyko, przy odpowiednim przygotowaniu i zarządzaniu procesem, może być kluczowym krokiem do odbudowy stabilności finansowej firmy i uniknięcia upadłości.

​

Restrukturyzacja przyspieszonym postępowaniem układowym:

​

Przyspieszone postępowanie układowe (PPU) to rodzaj postępowania restrukturyzacyjnego przewidzianego w polskim prawie restrukturyzacyjnym, umożliwiającego zawarcie układu z wierzycielami w stosunkowo krótkim czasie, przy aktywnym udziale sądu. Jest to rozwiązanie dla przedsiębiorców, których zadłużenie nie przekracza określonego progu wierzytelności spornych, co przyspiesza całą procedurę.

​

Na czym polega PPU?

​

PPU ma na celu umożliwienie szybkiej restrukturyzacji zadłużenia w sytuacji, gdy przedsiębiorca posiada niewielkie wierzytelności sporne (nieprzekraczające 15% ogólnego zadłużenia).

Kluczowe cechy tego postępowania to:

​

1. Uproszczony tryb – w porównaniu z postępowaniem układowym, PPU jest bardziej uproszczone i szybsze.

2. Aktywny udział sądu – sąd otwiera postępowanie, nadzoruje proces oraz ostatecznie zatwierdza układ.

3. Ochrona przed wierzycielami – po otwarciu postępowania egzekucje przeciwko dłużnikowi zostają zawieszone, co pozwala na zabezpieczenie majątku firmy lub uchylone odrębnym wnioskiem.

4. Krótki czas trwania – cały proces zwykle trwa około 2-3 miesięcy, co jest istotne dla przedsiębiorców w trudnej sytuacji finansowej.

​​

Zalety PPU:

​​

1. Szybkość procedury:

- PPU pozwala na przeprowadzenie restrukturyzacji w krótkim czasie, co może być kluczowe dla ratowania przedsiębiorstwa.

2. Ochrona przed wierzycielami:

- Otwarcie PPU skutkuje zawieszeniem lub uchyleniem odrębnym wnioskiem, egzekucji komorniczych i zabezpieczeniem majątku firmy przed wierzycielami.

3. Możliwość dalszego prowadzenia działalności:

- Firma może kontynuować działalność gospodarczą, co minimalizuje negatywny wpływ postępowania na jej funkcjonowanie.

4. Zarządzanie pozostaje w rękach dłużnika:

- Dłużnik zachowuje kontrolę nad przedsiębiorstwem pod nadzorem sądowego nadzorcy.

5. Szeroka akceptacja układu:

- Procedura umożliwia włączenie różnych grup wierzycieli w proces negocjacji, co zwiększa szansę na przyjęcie układu.

​

Zagrożenia PPU:

​​

1. Konieczność ograniczonych wierzytelności spornych:

- Jeśli wierzytelności sporne przekraczają 15% całkowitego zadłużenia, konieczne jest przeprowadzenie pełnego postępowania układowego.

2. Ryzyko braku porozumienia z wierzycielami:

- Wierzyciele mogą nie zaakceptować propozycji układowych, co może doprowadzić do fiaska postępowania.

3. Krótkie terminy:

- Krótkie terminy wymagają sprawnego przygotowania dokumentacji i planu restrukturyzacyjnego, co może być wyzwaniem.

4. Wysokie koszty organizacyjne:

- Proces wymaga zaangażowania doradców i nadzorcy sądowego, co generuje dodatkowe koszty.

​

Proces przyspieszonego postępowania układowego:

​​

1. Złożenie wniosku do sądu:

- Dłużnik składa wniosek o otwarcie PPU wraz z planem restrukturyzacyjnym, spisem wierzytelności oraz propozycjami układowymi. Wniosek musi wskazywać, że wierzytelności sporne nie przekraczają 15%.

2. Otwarcie postępowania przez sąd:

- Sąd wydaje postanowienie o otwarciu PPU i wyznacza nadzorcę sądowego.

3. Ochrona majątku dłużnika:

- Po otwarciu PPU wstrzymuje się postępowania egzekucyjne i zabezpiecza majątek przedsiębiorstwa.

4. Zgromadzenie wierzycieli:

- Sąd zwołuje zgromadzenie wierzycieli, na którym wierzyciele głosują nad przyjęciem układu.

5. Głosowanie nad układem:

- Układ zostaje przyjęty, jeśli większość wierzycieli głosujących, posiadająca co najmniej 2/3 wartości wierzytelności, opowie się za jego przyjęciem.

6. Zatwierdzenie układu przez sąd:

- Sąd weryfikuje, czy układ jest zgodny z prawem i spełnia wymogi formalne, a następnie zatwierdza go.

7. Realizacja układu:

- Dłużnik wdraża postanowienia układu, zgodnie z ustalonym harmonogramem.

​​

Przyspieszone postępowanie układowe to skuteczny i szybki mechanizm restrukturyzacji dla przedsiębiorstw w trudnej sytuacji finansowej, które posiadają niewielkie wierzytelności sporne. Dzięki uproszczonym procedurom i ochronie przed egzekucją PPU daje szansę na stabilizację działalności i uniknięcie upadłości. Jednak sukces tego postępowania wymaga odpowiedniego przygotowania i współpracy z wierzycielami, a także sprawnego zarządzania całym procesem.

​

Restrukturyzacja postępowaniem układowym:

​

Postępowanie układowe to jedno z najbardziej rozbudowanych postępowań restrukturyzacyjnych, przewidzianych w polskim prawie restrukturyzacyjnym. Pozwala na restrukturyzację zobowiązań dłużnika poprzez zawarcie układu z wierzycielami, przy aktywnym udziale sądu oraz nadzorcy sądowego. Jest dedykowane przedsiębiorcom, którzy mają większy stopień skomplikowania zadłużenia, w tym istotne wierzytelności sporne.

​

Na czym polega postępowanie układowe?

​

Postępowanie układowe jest skierowane do przedsiębiorstw, które chcą uniknąć upadłości poprzez restrukturyzację zadłużenia.

​

Kluczowe cechy tego postępowania to:

1. Sądowy charakter postępowania – sąd odgrywa centralną rolę, począwszy od otwarcia postępowania, aż po zatwierdzenie układu.

2. Zgromadzenie wierzycieli – wierzyciele głosują nad przyjęciem układu na zgromadzeniu zwołanym przez sąd.

3. Możliwość restrukturyzacji dużych i spornych wierzytelności – postępowanie układowe pozwala na objęcie układem również wierzytelności spornych, co odróżnia je od przyspieszonego postępowania układowego.

4. Ochrona przed wierzycielami – po otwarciu postępowania, egzekucje przeciwko dłużnikowi są zawieszane lub uchylone odrębnym wnioskiem.

​

Zalety postępowania układowego:

​​

1. Możliwość objęcia wierzytelności spornych:

- W przeciwieństwie do przyspieszonego postępowania układowego, wierzytelności sporne nie ograniczają możliwości prowadzenia postępowania układowego.

2. Ochrona majątku dłużnika:

- Zawieszenie egzekucji i zakaz wypowiadania kluczowych umów pozwalają na zabezpieczenie majątku firmy.

3. Elastyczność w kształtowaniu propozycji układowych:

- Dłużnik ma możliwość negocjowania indywidualnych warunków spłaty zobowiązań.

4. Zarządzanie przedsiębiorstwem przez dłużnika:

- Dłużnik pozostaje w zarządzie przedsiębiorstwa, choć podlega nadzorowi sądowemu.

5. Odbudowa wizerunku i zaufania:

- Postępowanie układowe umożliwia firmie odbudowę relacji z wierzycielami

i kontrahentami, pod warunkiem skutecznej realizacji układu.

​

Zagrożenia postępowania układowego:

​

1. Długi czas trwania:

- W porównaniu z innymi postępowaniami restrukturyzacyjnymi, postępowanie układowe może trwać znacznie dłużej, co generuje dodatkowe koszty.

2. Ryzyko odrzucenia układu:

- W przypadku braku zgody większości wierzycieli układ nie zostanie przyjęty, co może prowadzić do ogłoszenia upadłości.

3. Wysokie koszty:

- Postępowanie wymaga zaangażowania doradców, nadzorcy sądowego oraz przygotowania obszernej dokumentacji.

4. Znacząca rola sądu:

- Sądowy charakter postępowania może powodować większą formalność i konieczność sprostania wielu wymogom proceduralnym.

5. Możliwość przeciągania negocjacji przez wierzycieli:

         - Niektóre grupy wierzycieli mogą opóźniać proces, co może utrudnić szybkie przyjęcie                  układu.

​

Proces postępowania układowego:

​

1. Złożenie wniosku o otwarcie postępowania:

- Dłużnik składa do sądu wniosek o otwarcie postępowania układowego, dołączając

m.in. plan restrukturyzacyjny, propozycje układowe i wykaz wierzytelności.

2. Otwarcie postępowania przez sąd:

- Sąd otwiera postępowanie i wyznacza nadzorcę sądowego, który monitoruje działania dłużnika.

3. Zawieszenie postępowań egzekucyjnych:

- Po otwarciu postępowania wszelkie egzekucje przeciwko dłużnikowi zostają zawieszone lub uchylone odrębnym wnioskiem.

4. Przygotowanie propozycji układowych i planu restrukturyzacyjnego:

- Dłużnik, we współpracy z nadzorcą, przygotowuje szczegółowy plan restrukturyzacyjny, określający m.in. sposób spłaty wierzycieli.

5. Zgromadzenie wierzycieli:

- Sąd zwołuje zgromadzenie wierzycieli, na którym odbywa się głosowanie nad przyjęciem układu. Układ zostaje przyjęty, jeśli większość wierzycieli (według liczby i wartości wierzytelności) głosuje za jego przyjęciem.

6. Zatwierdzenie układu przez sąd:

- Sąd sprawdza, czy układ jest zgodny z prawem i zasadami współżycia społecznego,

a następnie go zatwierdza.

7. Realizacja układu:

- Dłużnik wdraża postanowienia układu, zgodnie z harmonogramem ustalonym podczas postępowania.

​

Postępowanie układowe to złożony, ale skuteczny mechanizm restrukturyzacyjny dla firm w trudnej sytuacji finansowej, szczególnie gdy zadłużenie jest znaczące lub sporne. Pozwala na ochronę majątku dłużnika, zawarcie porozumienia z wierzycielami i uniknięcie upadłości. Mimo że jest czasochłonne i kosztowne, dobrze przeprowadzone postępowanie może przyczynić się do odbudowy stabilności finansowej firmy i zapewnienia jej dalszego funkcjonowania.

​

Restrukturyzacja poprzez postępowanie sanacyjne:

​

Postępowanie sanacyjne to najbardziej zaawansowana forma restrukturyzacji przewidziana w polskim prawie restrukturyzacyjnym. Jego celem jest głęboka reorganizacja przedsiębiorstwa, pozwalająca na odzyskanie zdolności do wykonywania zobowiązań i kontynuację działalności gospodarczej. Charakteryzuje się szerokimi możliwościami ingerencji w majątek i działalność przedsiębiorstwa, a także ochroną przed wierzycielami.

​

Na czym polega postępowanie sanacyjne?

​

Postępowanie sanacyjne jest skierowane do przedsiębiorstw znajdujących się w stanie niewypłacalności lub zagrożenia niewypłacalnością, które wymagają kompleksowych działań naprawczych. Kluczowe cechy postępowania to:

​

1. Głębokie działania naprawcze (sanacyjne):

- Możliwość restrukturyzacji zobowiązań, redukcji zatrudnienia i sprzedaży zbędnych składników majątku, zmiany strukturalne.

2. Ochrona przed wierzycielami:

- Postępowanie sanacyjne zapewnia szeroką ochronę przed egzekucją i wypowiedzeniem kluczowych umów.

3. Zarządzanie przez zarządcę:

- Zarząd przedsiębiorstwa przechodzi na zarządcę wyznaczonego przez sąd, co odróżnia postępowanie sanacyjne od innych form restrukturyzacji.

4. Aktywny udział sądu:

- Sąd odgrywa centralną rolę, kontrolując proces i podejmując kluczowe decyzje.

​

Zalety postępowania sanacyjnego:

​

1. Szerokie możliwości restrukturyzacyjne:

- Sanacja pozwala na daleko idące działania, takie jak sprzedaż składników majątku, zmniejszenie zatrudnienia, czy odstąpienie od nierentownych kontraktów.

2. Ochrona przed egzekucją i wierzycielami:

- Otwarcie postępowania wstrzymuje egzekucje i daje możliwość dalszego funkcjonowania przedsiębiorstwa.

3. Kompleksowe działania naprawcze:

- Zarządca może wprowadzać istotne zmiany w strukturze przedsiębiorstwa, co zwiększa szanse na jego uratowanie.

4. Ochrona kluczowych umów:

- Możliwość unieważnienia umów, które są niekorzystne dla przedsiębiorstwa.

5. Możliwość sprzedaży przedsiębiorstwa:

         - Sanacja umożliwia przeprowadzenie sprzedaży wydzielonej części przedsiębiorstwa, w               trakcie restrukturyzacji lub niektórych jego składników.

​

Zagrożenia postępowania sanacyjnego:

​

1. Utrata kontroli nad przedsiębiorstwem:

- Zarząd zostaje zastąpiony przez zarządcę, co może być postrzegane jako ryzykowne przez właścicieli firmy.

2. Długi czas trwania:

- Postępowanie sanacyjne jest najbardziej czasochłonnym rodzajem restrukturyzacji, co może generować wysokie koszty.

3. Skomplikowany charakter:

- Proces wymaga zaangażowania wielu stron, w tym sądu, wierzycieli, zarządcy i dłużnika, co czyni go bardziej złożonym.

4. Możliwość utraty reputacji:

- Otwarcie postępowania sanacyjnego może być odebrane jako sygnał poważnych problemów finansowych, co może wpłynąć na relacje z kontrahentami.

5. Wysokie koszty:

- Sanacja wymaga zaangażowania zarządcy, ekspertów i dodatkowych zasobów, co może być znacznym obciążeniem finansowym.

​

Proces postępowania sanacyjnego:

​​

1. Złożenie wniosku o otwarcie postępowania sanacyjnego:

- Dłużnik lub wierzyciel składa do sądu wniosek o otwarcie postępowania sanacyjnego, dołączając m.in. plan restrukturyzacyjny, spis wierzytelności, propozycje układowe i wykaz majątku.

2. Otwarcie postępowania przez sąd:

- Sąd otwiera postępowanie, wyznacza zarządcę oraz udziela ochrony przed egzekucją.

3. Przejęcie zarządu przez zarządcę:

- Zarządca przejmuje kontrolę nad majątkiem i działalnością przedsiębiorstwa, wdrażając plan restrukturyzacyjny.

4. Działania sanacyjne:

- Zarządca realizuje działania naprawcze, które mogą obejmować m.in. sprzedaż zbędnego majątku, redukcję kosztów czy restrukturyzację zatrudnienia.

5. Zgromadzenie wierzycieli:

- Po realizacji działań sanacyjnych, wierzyciele głosują nad przyjęciem układu zaproponowanego przez dłużnika.

6. Zatwierdzenie układu przez sąd:

- Sąd ocenia zgodność układu z prawem i zasadami współżycia społecznego, a następnie zatwierdza go.

7. Realizacja układu:

- Po zatwierdzeniu układu dłużnik przystępuje do jego realizacji zgodnie z ustalonym harmonogramem.

​

​

Postępowanie sanacyjne to najbardziej rozbudowane i kompleksowe narzędzie restrukturyzacyjne, skierowane do firm w najtrudniejszej sytuacji finansowej. Dzięki szerokim uprawnieniom zarządcy oraz ochronie przed wierzycielami pozwala na przeprowadzenie głębokich działań naprawczych

i odzyskanie zdolności do kontynuowania działalności. Mimo swojej złożoności i kosztów, postępowanie sanacyjne może uratować przedsiębiorstwo przed upadłością i dać mu szansę na dalszy rozwój.

​

Wszystkie rodzaje postępowań (postępowanie o zatwierdzenie układu, przyspieszone układowe, układowe i sanacyjne) mają na celu uniknięcie upadłości poprzez zawarcie układu z wierzycielami

i restrukturyzację przedsiębiorstwa.

Wszystkie postępowania oferują ochronę przed egzekucją komorniczą i zabezpieczeniem majątku dłużnika po otwarciu postępowania.

Sąd zatwierdza układ we wszystkich postępowaniach, choć w różnym zakresie angażuje się w ich przebieg.

We wszystkich postępowaniach kluczowym elementem jest przyjęcie układu przez wierzycieli większością liczbową i kapitałową.

Po zatwierdzeniu układu dłużnik przystępuje do jego realizacji zgodnie z ustalonym harmonogramem.

​

​

​

​​

​

​

​​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

Rys. 1. Tabela przedstawia specyfikę oraz koszty w formie porównawczej.

​​

• PZU: Najszybsze, najtańsze, ale ograniczone do wierzytelności niespornych.

• PPU: Szybkie i umiarkowanie kosztowne, dobre dla firm z niewielkimi wierzytelnościami spornymi.

• Postępowanie układowe: Odpowiednie przy większych i spornych wierzytelnościach, bardziej kosztowne i czasochłonne.

• Postępowanie sanacyjne: Najbardziej kompleksowe i efektywne w przypadku głębokich problemów finansowych, ale najdroższe i wymagające.

 

Dobór odpowiedniego postępowania powinien zależeć od sytuacji finansowej przedsiębiorstwa, zakresu zadłużenia oraz możliwości pokrycia kosztów procesu.

Restrukturyzacja finansowa przedsiębiorstw to proces wymagający profesjonalnego podejścia oraz wsparcia doświadczonych specjalistów. Kancelarie prawne specjalizujące się w restrukturyzacji finansowej oferują nie tylko wiedzę prawną, ale także strategiczne doradztwo, które jest niezbędne do skutecznego przeprowadzenia restrukturyzacji. Dzięki takim usługom, firmy mogą odzyskać płynność finansową, chronić swoje aktywa oraz zyskać możliwość dalszego rozwoju.

​

Jeśli Twoja firma stoi przed wyzwaniami finansowymi, nie zwlekaj – skontaktuj się z profesjonalistami, którzy pomogą Ci znaleźć najlepsze rozwiązanie i zapewnią stabilność Twojego biznesu na przyszłość.